Ontstaan:
Het is goed wonen in Schoonoord. Gelegen in de gemeente Coevorden telt het dorp ruim 1900 inwoners. De postcode is 7848 en het netnummer 0591.
De plaats is in 1854 gesticht na de aanleg van het Oranjekanaal. De naam, bedacht door de vervener Klijn, verwijst naar schoon in de betekenis van mooi. Het nabijgelegen Schoonloo zal bij de keuze van de naam ook van invloed zijn geweest.
Het dorp werd gebouwd op een zandkop die oprees uit het omringende land. De eerste bewoners waren kanaalgravers afkomstig van Smilde. Later, toen het naburige Odoornerveen werd ontgonnen, kwamen er ook veenwerkers naar Schoonoord dat allengs uitgroeide tot een ruim bemeten dorp, schilderachtig doorsneden door het Oranjekanaal.
In juni 1854 telde het dorp reeds 30 gezinnen met in totaal 148 inwoners.
In het dorp vind u diverse winkels, waaronder een drogist, kapper, postkantoor, supermarkt, een slager en horeca.
Ook een gezondheidscentrum, twee scholen, dorpshuis (met bibliotheek) en een sporthal met diverse sportverenigingen bevinden zich in Schoonoord.
Het dorp ligt zo’n 500 meter vanaf een Pieterpadroute van 24 km welke van Schoonloo naar Sleen loopt. Hierdoor is het goed toeven in het dorp na een fikse wandeling.
Kunstwerken:
In Schoonoord staat een aantal kunstwerken, zoals de 2 reuzenstoelen en het Mariekebeeld.
De brug:
En natuurlijk de bijzondere brug. De opdracht voor deze kunstzinnig vormgegeven brug vond plaats in het kader van de reconstructie van de weg Sleen – Rolde.
Deze nieuwe brug over het Oranjekanaal is ontworpen door de beeldend kunstenaar Ids Willemsma uit Easterwierum (Fr.). Omhoogkijkend naar de brug ziet u twee omtrekken van een boot. De bovenste vorm stelt de onderkant van de turf-praam voor en de onderste vorm stelt de schaduw van de varende praam voor. De schuine staanders van deze brug symboliseren de doorsnee van het Oranjekanaal op deze plek door het Sleener Duin. Het Sleener Duin was de benaming van deze plek op de Rolderrug, voordat Schoonoord als dorp in 1854 ontstond. In plaats van de uiteindelijk gekozen naam Schoonoord wilden de bewoners van Sleen dit toendertijd nieuwe dorp dan ook Sleener Duin noemen.
Ellert & Brammert:
Over het dorp gaat een streekverhaal, welke ook centraal staat binnen de middenstand en het dorp:
De overlevering zegt dat zo’n vier eeuwen geleden hier twee reuzen hebben gewoond: vader en zoon Ellert en Brammert. Zij hadden een ondergrondse hut gemaakt op het grote heideveld, tegenwoordig bekend onder de naam Ellertsveld.
Vanuit hun hut stroopten de beide rovers de omgeving af. Wie niet dringend het Ellertsveld moest passeren, waagde zich er niet.
Vanuit hun hol hadden Ellert en Brammert draden in alle richtingen over het veld gespannen. Deze draden waren met een bel verbonden. Zo konden ze argeloze reizigers overvallen en beroven.
Een keer, toen vader en zoon door de heide struinden, bemerkten ze op de es van het dorpje Orvelterveen een knap, jong meisje: Marieke. Het arme meisje werd meegesleept naar het hol en moest daar zeven jaar lang het huishouden verrichten.
Op een dag alleen met Marieke in het hol, gaf vader Ellert de opdracht om hem te scheren. Marieke sneed hem toen in de keel en nam de benen naar huis. Toen Brammert ontdekte wat er met zijn vader gebeurd was, zette hij de achtervolging in. Hij kon haar net niet meer inhalen.
De volgende morgen zag men in de deur, die Marieke achter zich had dichtgeslagen, een grote bijl. Brammert had haar net gemist! Marieke en haar ouders verhuisden zo snel mogelijk naar een veiliger streek. En alle andere inwoners van Orvelterveen, die Brammerts wraak vreesden, verlieten ook het dorp. Het duurde niet lang of het hele dorp was verplaatst.
Wat er van dit oerdrentse verhaal waar is, is niet meer na te gaan. Orvelterveen is inderdaad een dorpje geweest tussen Orvelte en de Kiel. Bij onderzoek in 1911 heeft men daar nog lemen dorsvloeren van vroegere boerenhoeven onder het zand weg gegraven.
In 2009 is in Schoonoord het Mariekejaar uitgeroepen: alles stond in het teken van Marieke, onderdeel van de reuzenlegende. Er is toen een kunstwerk bij het Oranjekanaal neergezet: het Mariekebeeld, gemaakt door kunstenares Esther Bruggink. Het beeld toont het moment dat Marieke aan de rand van het met draden bespannen veld zit, in de hoop een glimp op te vangen van de twee reuzen. |
